نوجوانی مهمترین دوره بلوغ یک انسان است که به دوره گذر از کودکی به جوانی معروف می‌باشد. تغییر و تحولات این دوره تاثیرات زیادی را در مکانیزم بدن به ویژه روی پوست ایجاد می‌کند. جدا از تمام تغییرات ظاهری و اخلاقی که در بدن شکل می‌گیرد، تغییر پوستی در نوجوانی ممکن است ناخوشایندتر از بقیه به نظر برسد. چراکه ایجاد جوش روی صورت، منافذ باز پوست، جوش‌های سرسیاه و چرب شدن پوست می‌تواند موجب از بین رفتن اعتماد به نفس در افراد به‌ویژه دختران نوجوان شود.
تغییرات هورمونی در هنگام بلوغ دلیل اصلی چرب شدن پوست و در پی آن بزرگ شدن منافذ باز پوست هستند. لذا نحوه مراقبت از پوست در سنین نوجوانی از این جهت حائز اهمیت است که عدم رسیدگی مناسب به آن می‌تواند منجر به ایجاد لک و مشکلات پوستی در سنین بزرگسالی شود. در واقع دوران بلوغ باعث ایجاد تغییرات هومورنی وسیعی در بدن می‌شود که رد پای آن در سنین بزرگسالی باقی خواهد ماند.
آکنه و جوش های سرسیاه – اولین تغییر پوستی در نوجوانی
طبق تحقیقات بین 400 الی 900 غده سباسه روی پیشانی، بینی و چانه وجود دارد که هر یک از این غدد ماده‌ای به نام سبوم (چربی طبیعی پوست) ترشح می‌کنند. این ماده روی پوست پخش و آن را از آسیب‌های خارجی در امان نگه می‌دارد. اگر از دیدن جوش های خود در آینه ناراحت می‌شوید، بدانید که در سن و سال شما ترشح این چربی به دلیل تغییرات هورمونی و تاثیر هورمون‌های مردانه امری طبیعی است. لذا افزایش تعداد آکنه و جوش های سرسیاه در صورت نباید شما را نگران کند. به طور کلی 20 الی 30 درصد نوجوانان بین 10 تا 12 سال و 75 تا 90 درصد نوجوانان بین 16 تا 19 سال درگیر چنین مشکلاتی می‌شوند که در برخی گزارشات حتی آمار تا 100 درصد نیز رسیده است.
در چنین شرایطی افزایش سبوم باعث باز شدن کانال دفع غده سباسه می شود. به موازات این مسئله، روزنه‌ی کانال نیز مسدود و مانع از تخلیه طبیعی سبوم می شود. به این ترتیب میکروکیست ها یا کومدون ها به وجود می آیند که دستکاری کردن آن ها مشکل‌زا بوده و حتی ممکن است به ایجاد اسکار یا جوشگاه دائمی نیز منجر شود. جوش های بزرگ، قرمز و چرکی ناشی از تکثیر یک باکتری به نام پروپیونی باکتریوم در کانال پیلوسباسه به وجود می‌آیند. آکنه‌هایی که خیلی زود در دختران 9 تا 10 سال ظاهر می‌شوند، باید جدی گرفته شوند. این آکنه‌ها در نتیجه تغییرات هورمونی طبیعی نوجوانی بوجود آمده و درمان آنها نیاز به زمان دارد.
بهتر است بدانید که دوره قبل از عادت ماهانه در دختران نوجوان، استرس، استفاده افراطی از انواع کرم‌ها و لوسیون‌ها و استعمال دخانیات از جمله عوامل تشدید آکنه می‌باشند.
نکاتی مهم برای داشتن پوستی عاری از جوش
اگر به دنبال داشتن یک پوست شفاف و صاف هستید، باید نکاتی را در نظر بگیرید. رعایت موارد زیر به شما در داشتن پوستی روشن و شفاف کمک می‌کند.
پوست خود را با دقت شستشو دهید
با توجه به نوع پوست خود، فوم شستشو (فوم شوینده صورت مدیلن) یا ژل شستشوی صورت لامینین (AHA) را تهیه کنید و پوست خود را مرتب تمیز نگه دارید. پوست نوجوانان در دوره بلوغ در اکثر مواقع چرب می شود. لذا پوست خود را یک تا دو بار در روز با ژل شستشو مناسب شستشو دهید. بهترین زمان برای این کار، صبح بعد از بیدار شدن از خواب و شب قبل از خوابیدن است. دختران نوجوان به دلیل علاقه بیشتری که به آرایش دارند، باید سعی کنند ابتدا آرایش خود را با مواد پاک کننده مخصوص آرایش، پاکسازی و بعد از آن صورت خود را شستشو دهند. نوجوانانی که پوست خشک دارند، بهتر است برای پاک کردن آرایش خود از شیرپاک‌کن‌ها استفاده کنند.
نوجوانانی که علاقه‌مند به ورزش و تحرک هستند اشاره به این نکته خالی از لطف نیست که شستن صورت قبل از ورزش و نیز بعد از ورزش بسیار ضروری است. اگر امکان شستن صورت با فوم یا ژل شستشو را بعد از ورزش ندارید، می‌توانید با استفاده از دستمال‌های تعدیل کننده چربی و پاک کننده پوست، چربی اضافه بعد از تعریق بر سطح پوست را از بین ببرید.
پوست خود را مرطوب کنید و ضدآفتاب بزنید
معمولا نوجوان‌ها از ترس افزایش جوش‌های خود ناشی از تغییر پوستی در نوجوانی از هیچ نوع کرمی استفاده نمی‌کنند. درست است که با استعمال کرم‌ها میزان چربی پوست افزایش می‌یابد، اما با این حال همیشه به یک مرطوب کننده مناسب نیاز دارید. شما می‌توانید از کرم‌های مرطوب کننده فاقد چربی که باعث آکنه و جوش سرسیاه نمی‌شوند (کرم مرطوب کننده پوست چرب مدیلن) استفاده کنید.
همیشه استفاده از کرم ضدآفتاب را در دستور کار قرار دهید. با وجود این که در 70 درصد موارد نور خورشید باعث بهبود آکنه می شود، اما این تأثیر موقت است و اشعه های ماورای خورشید آسیب زیادی به پوست وارد می‌کنند. توصیه می‌کنیم از ضدآفتاب های فاقد چربی استفاده کنید.
قبل از خواب آرایش خود را تمیز کنید
توصیه می‌کنیم که هیچگاه با آرایش به پیشواز خواب نروید. ابتدا آرایش خود را پاک کنید و صورت خود را شستشو دهید. خوابیدن با آرایش علاوه بر ایجاد جوش بر سطح پوست احتمال بروز التهابات پوستی را افزایش می‌دهد.
هنگامی که از ضد آفتاب یا مواد آرایشی استفاده می‌کنید، بهتر است بعد از چند ساعت پوست خود را کاملا تمیز کنید. به این صورت که ابتدا آرایش را با شوینده‌های مخصوص پاکسازی و بعد از آن از تونر استفاده کنید. این روش را برای اطمینان از پاکسازی کامل پوست بعد از وجود آثار ضد آفتاب و کرم پودر برای مدت طولانی بر پوست توصیه می‌کنیم. در زمان‌هایی که آثاری از آرایش بر روی پوست شما نیست، شستن پوست با شوینده‌های معمولی کفایت خواهد کرد.
هنگام انتخاب تونر دقت کنید. تونرهای باید مناسب پوست شما و نیز حاوی مقدار کمی الکل باشند. استفاده از تونرهایی که حاوی مقدار زیادی الکل هستند ممکن است باعث بروز حساسیت‌های پوستی، خشک شدن پوست و نیز تیره شدن رنگ آن شوند.
چربی پوست خود را کنترل کنید
چربی زیاد موجب بزرگتر شدن منافذ باز پوست خواهند شد. بزرگ شدن منافذ باز پوستی می‌تواند مهمترین دلیل برای ایجاد جوش‌های سرسیاه و سرسفید باشد. در صورت بالا بودن سطح ترشح چربی در پوست، باید میزان آن را کنترل کنید. استفاده از ماسک‌های تعدیل کننده چربی، شوینده‌های حاوی ترکیبات ضدچربی مانند سالیسیلیک اسید و پرایمرهای مات کننده صورت، به تعدیل چربی پوست شما کمک خواهند کرد. استفاده از شوینده‌های پوستی نباید بیش از 2 بار در روز باشد.
همچنین در طی روز سعی کنید با کاغذهای مخصوص و یا با دستمال تمیز، چربی مضاعف پوست خود را پاکسازی کنید. به این صورت که دستمال را بر روی پوست صورت خود فشار دهید و بعد از چند ثانیه آن را بردارید.
پوست خود را لایه‌برداری کنید
هفته‌ای یک تا دو بار اقدام به لایه‌برداری پوست خود و حذف سلول های مرده و آلودگی های انباشته بر سطح آن کنید. استفاده از اسکراب‌های ملایم می تواند گزینه خوبی در این مورد باشد. تجمع سلول‌های مرده پوست در منافذ باز سطح پوست، از دلایل بزرگ شدن منافذ به حساب می آیند.
از محصولات درمانی ضدجوش استفاده کنید
اگر سطح پوست شما مملو از جوش‌های سرسیاه و سرسفید است، ابتدا صورت خود را با شوینده ضد جوش شستشو دهید، سپس از تونر پوست چرب برای پاکسازی آن استفاده کنید. در آخر نیز بر روی نواحی جوش دار پوست خود، مقداری کرم و محصولات درمانی ضدجوش (کرم ژل ضد جوش اکنت لامینین) بمالید.
دستان خود را مرتب شستشو دهید
یکی از راه‌های تمیز نگه داشتن پوست صورت ناشی از تغییر پوستی در نوجوانی، شستن مرتب دستان و اجتناب از تماس دست آلوده با پوست صورت است. علاوه بر دست، گوشی موبایل، روبالشتی و براش‌های آرایشی خود را نیز مرتب تمیز و ضد عفونی کنید.
با پزشک مشورت کنید
مشورت با پزشک برای رفع جوش های سطحی، شاید در برخی موارد واقعا ضروری باشد. جوش های قرمز، چرکی و دردناک ممکن است موجب ایجاد لک‌های همیشگی بر سطح پوست شوند. محصولات ضدجوش، ماسک های خاک رسی، شوینده های مخصوص پوست‌های چرب و جوش دار و به طور کلی محصولات فروشگاهی شاید تاثیر شگرفی بر پاکسازی، تعدیل چربی و بهبود جوش‌های صورت شما داشته باشند. اما در صورتی که جوش های سطح پوست شما چرکی و فعال باشند، بهتر است دارودرمانی را در کنار استفاده از محصولات مناسب پوست خود شروع کنید.
موهای چرب و شوره‌دار – دومین تغییر پوستی در نوجوانی
بلوغ به معنای نخستین گام‌ها به سوی پختگی و تکامل است. اما با فرا رسیدن این پدیده طبیعی و پر از تغییرات، موها نیز مانند پوست به سرعت چرب می شوند. در نتیجه شوره سر و خارش پوست سر نیز هویدا می شوند. برای بهبود این وضعیت کافیست یک شامپوی ضدشوره تهیه کنید و در کنار شامپوی روزانه خود از آن استفاده کنید. خوب است بدانید که شستشوی بیش از حد موها روش مناسبی برای کاهش چربی آن نیست. لذا برای جلوگیری از عوارض زیاد بهتر است موهای چرب را روزانه شستشو دهیم و برای موهای معمولی شستشوی یک روز در میان را در دستور کار قرار دهیم. همچنین برای موهای خشک شستشوی هر دو روز یک بار کفایت می کند
ترک های پوست – آخرین تغییر پوستی در نوجوانی
یکی دیگر از تغییراتی که در این دوره ظاهر می‌شود ناشی ترک خوردن و پیدایش گسیختگی‌های نواری قرمز رنگ روی پوست است که در اصطلاح طبی به آنها استریا گفته می شود. این عارضه ناشی از تغییرات هورمونی و افزایش وزن می‌باشد. نمونه بارز آنها ترک هایی است که بعد از زایمان بر شکم خانم ها ایجاد می گردد. معمولاً دخترها بیشتر از پسرها درگیر این مشکل می شوند.
این ترک ها در ابتدا مدت زمانی را قرمز می مانند و سپس به مرور سفید و در نهایت نیز بر روی پوست تثبیت می‌شوند. بهترین کار برای درمان این مشکل استفاده از کرم‌های حاوی مشتقات ویتامین A یا کرم های ضد ترک مخصوص است. البته ناگفته نماند که استفاده از این کرم‌ها تنها زمانی که این خطوط هنوز قرمز هستند، کارساز خواهد بود.
سخن پایانی
تغییرات پوستی در نوجوانی یکی از عوارض سنین بلوغ می‌باشد. برای رفع این مشکلات شما باید از محصولات متناسب با تغییرات هورمونی استفاده کنید. استفاده از ژل‌های شستشوی صورت به کاهش چربی سطح پوست و در نتیجه کاهش جوش‌ها کمک می‌کند. پسرهای نوجوان برای اصلاح ریش‌های تازه رشد کرده خود بهتر است از موس‌‍های مخصوص اصلاح که حاوی ترکیبات ضدعفونی کننده، ضدباکتری و همچنین زینک هستند، استفاده کنند. این موس‌ها برای تنظیم ترشح سبوم مناسب می‌باشند. لازم است که صورت خود را همیشه تمیز نگه دارید و با ملایمت با آن رفتار کنید، به‌خصوص اگر تحت درمان هستید. زیرا داروهای موضعی ضدجوش باعث خشکی و تحریک پذیری پوست می شوند. بهترین کار مراجعه به متخصص و استفاده از محصولات آرایشی بهداشتی مناسب نوع و وضعیت پوست می‌باشد. ممنونیم که گل افشان آرایش را برای بالا بردن سطح آگاهی خود انتخاب کردید.
